Αξιοθέατα
Θειωρυχεία
Στην ανατολική πλευρά της Μήλου βρίσκεται το Παλιόρεμα, όρμος με πεντακάθαρα νερά και κιτρινωπά βότσαλα, χρωματισμένα από το θείο. Εκεί λειτούργησε το θειωρυχείο του Βίκτορα Μελά, η παλαιότερη επιχείρηση εξαγωγής θείου πανελλαδικά. Στο Παλιόρεμα ή Θειορυχεία μπορείτε να συνδυάσετε το μπάνιο σας με ένα από τα γεωλογικά αξιοθέατα της μεταλλευτικής ιστορίας του νησιού. Μπορείτε να κάτσετε στην παραλία με τα χρωματιστά βότσαλα και την όμορφη αμμουδιά, ενώ παράλληλα να απολαμβάνετε το κολύμπι σας με θέα τα παλιά λατομεία εξαγωγής θείου και τα ερείπια από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου. Βαγόνια μεταφοράς με τις ράγες του, εργαλεία σκουριασμένα, ερείπια γραφείων, ανταλλακτικά και προσωπικά αντικείμενα των εργαζομένων του λατομείου, δημιουργούν ένα γοητευτικό τοπίο. Ιστορικά, μεταξύ 1890-1905 λειτουργούσαν από την Εταιρεία Δημοσίων και Δημοτικών Έργων. Το 1905 η λειτουργία τους σταμάτησε λόγω παραγωγής φθηνού θείου στην Αμερική, 1910-1918 λειτούργησαν σποραδικά, ενώ την δεκαετία του 30’ υπήρξε πλήρης λειτουργία και δημιουργήθηκαν οι εγκαταστάσεις που σώζονται μέχρι σήμερα. Τα Θειορυχεία λειτούργησαν έως το 1960, ενώ η επιχείρηση έκλεισε οριστικά το 1978.
Κάστρο
Το Κάστρο χτίστηκε τον 13ο αιώνα στον λόφο του Προφήτη Ηλία, στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού (σημερινή Πλάκα). Σήμερα δεν κατοικείται, αλλά προσφέρει στους επισκέπτες του μια θέα απαράμιλλης ομορφιάς σε όλο τον κόλπο του νησιού και ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα, που θα ανταμείψει τον κόπο σας να ανεβείτε στην κορυφή του. Επίσης, ανεβαίνοντας προς Κάστρο θα έχετε την ευκαιρία να δείτε και την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου ή Παναγιά Σκινιώτισσα, καθώς και την εκκλησία της Παναγίας της Θαλασσίτρας. Το Ενετικό αυτό Κάστρο δεν περιβαλλόταν από τείχη, όπως και τα περισσότερα κάστρα των Κυκλάδων, αλλά προστατευόταν από τα ίδια τα σπίτια. Πρακτικά το κάστρο χρησίμευε για να προστατεύονται οι ντόπιοι από επιθέσεις των πειρατών (συχνό φαινόμενο της εποχής), καθώς και για να ελέγχουν την κίνηση των πλοίων στον κόλπο του Αδάμαντα. Στην κορυφή του, στο «Μέσα Κάστρο», βρισκόταν ο Πύργος του Ηγεμόνα, το επονομαζόμενο Παλάτι και γύρω από τον πύργο υπήρχαν τα λιγοστά σπίτια. Η ίδρυση του έγινε από τον πρώτο Δούκα της Νάξου, Μάρκο Σανούδο και στο Μέσα Κάστρο βρίσκονταν κυρίως οι κατοικίες των τιμαριούχων και των τοποτηρητών του Δούκα, καθώς και άλλων συγγενών και Φράγκων.
Κλέφτικο
Το σύμπλεγμα αυτών των ηφαιστειακών πρωτότυπων βράχων, είναι ένα μαγευτικό τοπίο άξιο θαυμασμού, αλλά και ένα μέρος για να απολαύσετε την αίσθηση των διάφανων γαλαζοπράσινων νερών και τον ήλιο. Το Κλέφτικο ήταν παλιό ορμητήριο πειρατών, απ’ όπου περνούσαν τα πειρατικά πλοία και αγκυροβολούσαν για να προστατεύονται στους μικρούς κολπίσκους και στα επιβλητικά του βράχια. Σήμερα, οι μοναδικοί αυτοί γεωλογικοί σχηματισμοί, δημιουργήματα του αέρα και της θάλασσας, προσφέρονται για κολύμπι και εξερεύνηση. Η πρόσβαση γίνεται μόνο μέσω θάλασσας και για αυτό σας προτείνουμε να κάνετε μία θαλάσσια εκδρομή με προορισμό αυτό το μαγευτικό τοπίο.
Σαρακήνικο
Στο Βορειοανατολικό τμήμα του νησιού, θα βρείτε το πιο φωτογραφημένο τοπίο του Αιγαίου: Το Σαρακήνικο. Το σεληνιακό αυτό τοπίο είναι μοναδικό. Τα ηφαιστειογενή διαβρωμένα βράχια διεισδύουν στην σμαραγδένια θάλασσα δημιουργώντας μικρές και μεγάλες σπηλιές, ενώ η έλλειψη πρασίνου, σε συνδυασμό με το λευκό χρώμα βράχων και την έντονη αντανάκλαση του φωτός, δημιουργούν ένα τοπίο που θυμίζει το φεγγάρι και μια εμπειρία αξέχαστη για εσάς που θα το επισκεφτείτε. Το Σαρακήνικο, το οποίο πήρε το όνομά του από τους Σαρακηνούς πειρατές, έχει θέα στην Σίφνο και στην Κίμωλο, ενώ συνιστάται να το επισκεφτείτε όταν δεν πνέουν στο νησί βόρειοι άνεμοι. Τέλος, να σημειώσουμε πως αξίζει να το δείτε όχι μόνο την ημέρα, αλλά και τις νύχτες με πανσέληνο, μιας και οι κατάλευκοι βράχοι από μαλακό υλικό αντανακλούν έντονα το φως, ακόμα και του φεγγαριού, και δημιουργούν ένα τοπίο που θα σας μείνει αξέχαστο.
Παλαιοχριστιανικές Κατακόμβες
Οι κατακόμβες βρίσκονται κοντά στο χωριό της Τρυπητής, σε σπηλιές 150 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το 2009 η Ιερά Σύνοδο ανακήρυξε τη Μήλο ως ιερό νησί, μιας και οι Κατακόμβες αποτελούν το αρχαιότερο μνημείο της χριστιανοσύνης. Ήταν ο πρώτος τόπος συγκέντρωσης των πρώτων Χριστιανών και το πρώτο κοινοτικό νεκροταφείο στα τέλη του 2ου μ.Χ. αιώνα. Οι Κατακόμβες της Μήλου είναι μοναδικές σε μέγεθος σε όλο τον Ελλαδικό χώρο και από τα πιο γνωστά και αξιόλογα Χριστιανικά μνημεία παγκοσμίως, μαζί με τις κατακόμβες της Ρώμης και των Αγίων Τόπων. Το δαιδαλώδες αυτό συγκρότημα αποτελείται από τρεις μεγάλες -αρχικά ανεξάρτητες- υπόγειες στοές (Α,Β,Γ) λαξευμένες στο πορώδες ηφαιστειογενές πέτρωμα, από πέντε διαδρόμους και έναν ορθογώνιο νεκρικό θάλαμο στη μορφή των cubicula των Κατακομβών της Ρώμης. Η κάθε κατακόμβη έχει διαφορετικό πλάτος (1-5 μέτρα) και διαφορετικό ύψος (1,60-2,50 μέτρα). Το συνολικό του μήκος είναι 185 μέτρα και σήμερα σώζονται στα τοιχώματα των στοών 126 «αρκοσόλια» (λαξεμένοι αψιδωτοί τάφοι.) Τα αρκοσόλια ήταν χρωματικά διακοσμημένα (κόκκινη ταινία στην στεφάνη και βαθύ μπλε χρώμα στην επιφάνεια του τυμπάνου), αλλά σήμερα σώζονται ελάχιστα ίχνη από τον χρωματικό τους διάκοσμο. Η σημερινή μορφή των κατακομβών οφείλεται σε κάποιες επεμβάσεις του 20ού αιώνα, όπως η είσοδος στο νεκρικό θάλαμο Β και τα περάσματα που ενώνουν τις τρεις αρχικά ανεξάρτητες κατακόμβες. Σήμερα μπορείτε να επισκεφτείτε μόνο τη στοά Β, την Κατακόμβη των «Πρεσβυτέρων» όπως αποκαλείται και να κάνετε τον γύρω της πάνω σε μια ξύλινη πλατφόρμα. Στη δεξιά πλευρά αυτής της κατακόμβης σώζεται ο μοναδικός διώροφος τάφος των Κατακομβών και σπαράγματα της πιο σημαντικής επιγραφής γραμμένης με κεφαλαία κόκκινα γράμματα μέσα σε ορθογώνιο πλαίσιο. Στο κέντρο βρίσκεται ένας βράχος, όπου πιθανότατα να είχε ενταφιαστεί ένας από τους πρώτους επισκόπους της χριστιανικής κοινότητας της Μήλου και οι πρώτοι χριστιανοί τον χρησιμοποιούσαν ως Aγία Tράπεζα στις λειτουργίες τους. Από τις μη επισκέψιμες κατακόμβες, η Α (δυτικά της σημερινής κεντρικής στοάς) είναι μεγάλου πλάτους, διαθέτει ευρύχωρο ταφικό θάλαμο και διακρίνεται για τους διπλούς οικογενειακούς τάφους που είναι λαξευμένοι στα τοιχώματά της, ενώ η Γ (ανατολικά της σημερινής κεντρικής στοάς) σώζεται μόνο τμηματικά και το αξιοσημείωτο είναι τα ίχνη τοιχογραφίας που σώζονται σε αυτήν (μία από τις λίγες σωζόμενες παλιοχριστιανικές τοιχογραφίες, στην οποία εικονίζονται κλαδιά με άνθη και πτηνά).
Πρόσθετες Πληροφορίες
Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά 08:30-18:30, Κυριακή 08:30-15:00. Δευτέρα Κλειστά. – Περιοχή: Τρυπητή – Τηλέφωνο: 2870 21625
Εκκλησίες
Η Μήλος, είναι ένα από τα λίγα νησιά που διαθέτουν Εκκλησιαστικό Μουσείο, καθώς και περισσότερες από 140 εκκλησίες και ξωκλήσια. Συνιστούμε την επίσκεψη στις εκκλησίες όλων των χωριών, μιας και σε κάθε μία φυλάσσονται σπουδαία έργα, εικόνες και κειμήλια των περασμένων αιώνων και στις περισσότερες θα βρείτε ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Οι εκκλησίες της Μήλου διαθέτουν λιτή και απέριττη αρχιτεκτονική, είναι κάτασπρες και συνήθως βρίσκονται στο κέντρο του χωριού ή πάνω σε βράχια με θέα τη θάλασσα.